La "estrella" de Sterrebos

Provinciedomein Sterrebos, in het West-Vlaamse Rumbeke, is een kasteeldomein van 27 hectare groot. Ondanks zijn ligging naast een drukke steenweg, vormt het Sterrebos een oase van rust en laat je hier als wandelaar de verstedelijking ver achter je.

Kasteeldomein Sterrebos

De oorsprong van het kasteeldomein gaat terug tot de tweede helft van de 15e eeuw. Het kasteel zoals we het vandaag kennen, is grotendeels het resultaat van een bouwcampagne die in de loop van de 16e eeuw uitgevoerd wordt door kasteelheer Thomas de Thiennes. Het kasteel in zijn huidige vorm wordt voor het eerst afgebeeld op een schilderij uit 1535. Op dat moment is er van het Sterrebos echter nog geen sprake.

De aanleg van de ster

De economische crisis die de late middeleeuwen treft, maakt vanaf de 16e eeuw plaats voor een nieuwe tijdsgeest. Met de Italiaanse renaissance als ultieme toonbeeld, komen ook bij ons kunst, literatuur, luxe en persoonlijke ontwikkeling van het individu centraal te staan. 'Pluk de dag' wordt het motto van de beau monde, ontspanning is de norm.

Zo groeit ook de jacht uit tot een bijzonder populair tijdverdrijf voor edellieden. Enter de 'ster', in de 18e eeuw aangelegd door de architecten H. Pulinckx en F. Simoneau. Een dergelijk stervormig drevenstelsel in een bos was immers de ultieme droom van de jager, die het wild steeds tegen de wind in moest kunnen benaderen. Door een bos in te delen in segmenten (triangles) die overeenkomen met de windrichtingen, zoals bij een windroos, was de jager dus altijd in het voordeel.

De stervormige dreven in Rumbeke worden enkele eeuwen na de bouw van het  kasteel aangelegd. Naast hun duidelijke doel − de jacht − meteen een tweede verklaring waarom de paden niet vanuit het kasteel als centrum vertrekken. Bij verschillende andere barokke parken vormt het kasteel veelal wel het centrum van het domein. Een sprekend voorbeeld hiervan is het Kasteel van Versailles, waar de paden in het park volgens een ganzenvoetpatroon vanuit het paleis vertrekken.

Het Sterrebos heeft zijn naam duidelijk niet gestolen. De opdrachtgever voor de heraanleg van het kasteelpark is hoogstwaarschijnlijk generaal en opperbevelhebber van het Oostenrijks leger Joseph de Murray, die trouwde met de weduwe van Charles Louis Albert de Thiennes. Een stervormig grondplan, bestaande uit een knooppunt van taxushagen en hagen van bruine beuk, vormt sinds 1769-1775 de basis van het kasteeldomein. Vanuit een middelpunt vertrekken twaalf dreven in de vorm van een ster. Voorafgaand aan de nieuwe tuinaanleg worden enkele voorbereidende werken uitgevoerd. Het oude neerhof, ten westen van het kasteel, wordt gesloopt en de kleine vijver, ten zuiden van het kasteel, wordt gedempt. Het ontwerp van architecten Simoneau en Pulinckx zou geïnspireerd zijn op het Prater in Wenen.

Alle dreven krijgen in de jaren 1960 gemakshalve een naam volgens de uren van de klok. Vandaag vormt het stervormige grondplan, samen met het Rumbeeks kasteel, nog steeds een blikvanger voor elke bezoeker van het provinciedomein. Aan het einde van elke dreef zijn landmarks te aanschouwen. Enkele voorbeelden:

 De II-urendreef kijkt uit op de kerk van Rumbeke.
 De IV-urendreef kijkt uit op de oude vakkentuin van het kasteel en                                kwadrantvormige vijvers.
 De V-urendreef kijkt uit op de trapgevel aan de achterkant van het kasteel.
 De VIII-urendreef kijkt uit op de Bergmolen.
 De XII-urendreef kijkt uit op de Sint-Michielskerk van Roeselare.

Benieuwd naar meer? Ontdek de 'ster' in levenden lijve met de ErfgoedApp.
Ontdek ook de andere erfgoedwandelingen van Provincie West-Vlaanderen via https://www.west-vlaanderen.be/erfgoedapp_faro